Gedragsexpert (basis, verkort)

Introductie

Word dé Gedragsexpert binnen jouw school

In het regulier onderwijs wordt steeds meer gevraagd van leraren om passend om te gaan met kinderen die ordeverstorend gedrag vertonen en daarbij goed te communiceren met ouders. De verkorte opleiding Gedragsexpert heeft tot doel leraren, intern begeleiders en zorgcoördinatoren zo goed mogelijk toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van professioneel omgaan met leerlingbehoeftes en ordeverstorend gedrag op school. Je werkt actief aan het verbeteren van het welbevinden van de betreffende leerlingen, van de klasgenoten en van jezelf. Je krijgt meer inzicht in de achtergronden van opvallend gedrag en effectieve manieren om daarmee om te gaan. Gedragskenmerken leer je te signaleren, te herkennen en effectief te ondersteunen in de gedragsregulatie.

Tijdens de Verkorte opleiding Gedragsexpert leer je:

• Signaleren en herkennen van gedragsproblemen
• De kenmerken van de meest voorkomende stoornissen
• Kennis en vaardigheden in aanpak ordeverstorend gedrag
• Handelingsgericht werken
• Groepsprocessen in de klas ombuigen naar een positief leerklimaat
• Met ouders samenwerken aan gedragsverandering
• Multidisciplinair werken, melden en verwijzen (wat doen we zelf en waar hebben we externen voor nodig?)

De volgende thema’s staan centraal:

• Mindset Gedrag
• Externaliserend gedrag (Agressie)
• Vertaalslag naar de praktijk
• Internaliserend gedrag (Angst en Autisme)
• (Hyper)energiek gedrag

Praktijkgerichte en effectieve aanpak

Deelnemers nemen de eigen praktijk als uitgangspunt, waardoor de opleiding een zeer praktisch karakter heeft. Je gaat aan de slag met onder andere het opstellen van een eigen plan op school-, groeps- en individueel niveau, het uitvoeren van een gedragsfunctie analyse en de toepassing van preventieve en directe acties. Dit allemaal vanuit jouw eigen praktijksituatie. Daarnaast ben je in gesprek met andere deelnemers, en zul je snel merken dat jouw leervragen centraal staan tijdens de opleiding.

Programma

Module 1

Mindset gedrag

Binnen het onderwijs moet de basis voor het kind op twee manieren op orde zijn; didactisch en pedagogisch. Om te kunnen voldoen aan de emotionele ontwikkeling van het kind zul je zicht moeten krijgen op de behoeftes van het kind. Tijdens de eerste module wordt er vooral gewerkt aan jouw mindset rond gedrag; hoe kijk jij aan tegen gedrag. Daarbij maken we onderscheid tussen gewenst en ongewenst gedrag.

Deze module heeft de volgende inhoudelijke thema’s:

• Trauma versus stoornis
• Handelingsgericht werken en het stellen van concrete en toetsbare doelen voor gedrag
• Behoeftes van de leerling; welk signaal geven ze af met hun gedrag? Welke behoefte zit hieronder?
• Ondersteuningsbehoefte van de leraar
• Fase van de groepsvorming en activiteiten om dit te ondersteunen
• Oefenen met het opstellen van een eigen groepsplan/normkader gedrag

Tijdens deze module leer je:

1. Handelingsgericht werken met een groep:
   • Cyclus van handelingsgericht werken
   • Toetsbare doelen stellen vanuit de cyclus van handelingsgericht werken
2. Opstellen van een handelingsplan groepsplan gedrag met daarin aandacht voor:
   • Ondersteuningsbehoefte van de leraar:
     • doelen en methoden om het eigen professioneel optreden te verbeteren
     • het kunnen vragen van ondersteuning om eigen optreden te professionaliseren
   • Fasen van de groepsvorming
     • herkennen van verschillende fasen
     • doelen stellen om de fase van de groepsvorming te verbeteren
     • mogelijke activiteiten oefenen die vormend werken op een groep
   • Sociaal emotioneel leren
     • opstellen van doelen voor sociaal emotioneel leren
     • oefenen met werkvormen voor sociaal emotioneel leren

Module 2

Externaliserend gedrag

Het herkennen van verschillende vormen van agressie en oefening in hoe hiermee om te gaan zijn wezenlijke onderdelen om ons weerbaar te voelen en de agressie van kinderen en ouders te reguleren. Achtergronden en modellen voor de verklaring van agressie geven ons handvatten in hoe we agressie voor kunnen zijn en hiermee maken we een link naar interventies en strategieën.

Kinderen moeten leren wat wel en niet kan. Vanuit de onderliggende behoefte van het kind wordt gekeken naar de preventieve en directe acties die ondernomen kunnen worden, uitgaand van de juiste gedragsanalyse.

De module heeft de volgende inhoudelijke thema’s:

• Instrumentele conditionering, straffen, belonen, negeren
• Gedragsfunctie Analyse en Gedragsinterventieplan
• Kenmerken van de oppositionele gedragsstoornis en de antisociale gedragsstoornis
• Herkennen van fases in acting out gedrag
• Sociale Informatie Verwerking (SIP)
• Strategieën en interventies voor agressie regulatie

Tijdens deze module leer je:

• Instrumentele conditionering:
  • wanneer en hoe werkt straf en beloning
  • een juiste manier van negeren
  • de kracht van het compliment–beloningssystemen
• Verschillende uitingsvormen van moeilijkheden in de agressie regulatie
  • het verschil tussen frustratie agressie en instrumentele agressie en hoe daar verschillend mee om te gaan
  • ODD en CD
  • herkennen van de fases voor acting out gedrag
  • sociale informatie verwerking (SIP)
  • strategieën voor de leerkracht en interventies voor de leerling omtrent agressief, druk en dwars gedrag, zoals structuur en voorspelbaarheid, verbale zelfspraak, zelfcontrole en check in check out
• Gedragsfunctie analyse (GFA) en Gedrag Interventie Plan (GIP)
  • observeren
  • het opstellen van een gedragsfunctie analyse
  • het opstellen van functionele hypothesen
  • uitstippelen van een route van tegenstrijdig gedrag
  • het opstellen van een interventieplan
• Samenwerking met ouders

Module 3

Vertaalslag naar de praktijk

De informatie van module 1 en 2 wordt tijdens dit moment vertaald naar de eigen situatie. Deze vertaling is niet alleen nodig om tot een goede consolidering van de kennis te komen, maar is ook bedoeld om tot een plan van aanpak te komen voor de eigen locatie en jouw eigen rol.

Daarnaast is er tijdens deze module ruimte voor verdieping op de onderwerpen van de eerste twee modules.

Module 4

Internaliserend gedrag

Het is van groot belang alert te zijn op de verschillende vormen van angst en hier preventief in te werken bij kinderen. Verschillende angststoornissen worden behandeld, maar er wordt vooral aandacht besteed aan processen die angststoornissen en problemen begeleiden. Het is belangrijk dat de leraar verschillende typen gedachten onderkent en herkent.

Naast algemene kenmerken is Autisme Spectrum Stoornis in hoge mate geïndividualiseerd bij kinderen. Per kind moet bekeken worden welke aanpak geschikt is. Een kort stuk theorie geeft handvatten om naar het soms moeilijk leesbare gedrag te kijken en de eigen benadering naar het kind kritisch onder de loep te nemen. Nadruk van het middaggedeelte ligt op het toepassen van interventies vanuit het idee dat veel probleemgedrag voorkomt uit een gebrek aan duidelijkheid en verkeerde communicatie met deze problematiek.

Angst

• Kenmerken van verschillende school gerelateerde angsten: gegeneraliseerde angststoornis, sociale angst, separatie angst, selectief mutisme, faalangst
• De relatie tussen cognities en angst en aandachtspunten in de benadering van angstige kinderen
• RET en G-reeks

ASS

• Autisme Spectrum Stoornis
• Centrale Coherentie, Communicatie met kinderen met ASS en visualisatie
• Aanpak uit Geef me de 5 van Colette de Bruin

Tijdens deze module leer je:

• School gerelateerde angsten
  • gegeneraliseerde angststoornis, separatie angst en selectief mutisme
  • sociale angst, faalangst en beschermende en in stand houdende factoren
• Rationeel Emotieve Therapie en de G-reeks
  • overtuigingen en eisen
  • ABC schema en het ABCDE schema
  • GGG schema en het GGGGG-schema
• (Faal)angstgesprek
• ASS
  • symptomatologie en uitingsvormen van Autisme Spectrum Stoornis, waaronder Klassiek Autisme, Asperger en PDD-NOS
  • ASS en sociale interactie, structuur, communicatie, gedrag & interesse
  • centrale Coherentie, Theory of Mind, gebrek in de executieve functies
• Communicatie en omgang aan de hand van het wat, waar, wie, wanneer en hoe
• Visualiseren

Module 5

(Hyper)Energiek gedrag

Naast een grote acceptatie van gedrag, kan doelgericht aan probleemgedrag gewerkt worden. Hierbij geldt dat in de klas een juiste werkhouding prioriteit moet krijgen. Daarnaast is het ook goed om te weten hoe overgangssituaties kunnen worden begeleid en welke behoeftes kinderen met ADHD hebben. Door oplossingsgericht te werken maken we kinderen partner in het probleem en gaan we het kind zien als expert van zichzelf. Centrale vraag: wat werkt bij jouw persoon in jouw omstandigheden? Hiermee maken we het kind handelingsbekwaam.

De module heeft de volgende inhoudelijke thema’s:

• Symptomen van ADHD, verklaringsmodellen en de belangrijkste interventies
• ADHD en zelfstandig werken
• Executieve functies
• Dramadriehoek en oplossingsgericht werken

Tijdens deze module leer je:

• ADHD en ADD
  • symptomen
  • inhibitie model van Barkley en de executieve functies
  • structuur, variabelen en specifieke interventies voor werkhouding en overgangssituaties
  • samenwerking met ouders
• Strategieën voor de leerkracht en interventies voor de leerling omtrent druk en dwars gedrag, zoals structuur en voorspelbaarheid
• Te reflecteren op eigen houding naar kinderen met ADHD
• Oplossingsgericht werken
  • dramadriehoek
  • een probleem vertalen in een vaardigheid
  • kinderen motiveren een bepaald doel te behalen
  • een gesprek voeren aan de hand van kids skills
  • verschillende werkvormen in het oplossingsgericht werken demonstreren

Voor wie

• Leraren in het PO en VO
• Intern Begeleiders
• Zorgcoördinatoren

…die zich graag op persoonlijk alsmede professioneel vlak willen ontwikkelen in het omgaan met gedrag.

Algemene informatie

Woon je ver uit de buurt van Utrecht en/of wil je reistijd besparen en daarnaast comfortabel vanuit huis deze opleiding volgen? Dit kan vanaf nu ook! Tegen dezelfde kwaliteit met passende online werkvormen en ook nog eens een lunchpakket van ons kun je deze opleiding ook online volgen.

Studiebelastinguren

Het aantal studiebelastinguren voor deze opleiding bedraagt ongeveer 40 uren inclusief contacturen.

Lerarenportfolio

Deze cursus is geregistreerd bij lerarenportfolio: ZevgUkM77h