Geef je les aan nieuwkomers? Dan sta je voor een mooie, maar ook pittige uitdaging. Je komt in nieuwe situaties terecht en hebt vast een hoop vragen. Bijvoorbeeld: hoe begeleid ik het taalverwer-vingsproces en de sociaal-emotionele ontwikkeling bij nieuwko-mers? En hoe werk ik daarin samen met ouders? En welke kennis heb ik nodig over meertaligheid, cultuurverschillen en het verwer-ken van stressvolle gebeurtenissen? In de cursus ‘Begeleiden van nieuwkomers op school’ krijg je antwoord op al deze vragen.
Het Seminarium voor Orthopedagogiek van Hogeschool Utrecht verzorgt sinds 2015 nascholing aan leraren die te maken hebben met het onderwijs aan nieuwkomers. Zo helpen wij jou om het onderwijs nog beter af te stemmen op de behoeften van nieuwkomers.
Opleidingsinhoud
De post-hbo cursus Begeleiden van Nieuwkomers op school bestaat uit 5 bijeenkomsten van 3 uur. Daarnaast ben je ongeveer 5 uur kwijt aan zelfstudie.
Programma
1. De kern van taalontwikkeling en meertaligheid
Aan de hand van recente theoretische inzichten wordt de kern van taalontwikkeling en meertaligheid geschetst. We gaan daarbij uit van een brede benadering. We bespreken de visie op taal, de verschillende contexten waarin onderwijs aan nieuwkomers wordt verzorgd en het belang van een meerjarenbeleid. Drie vragen staan in deze bijeenkomst centraal:
- Wat weten we over taalontwikkeling in relatie tot alle andere ontwikkelingsgebieden?
- Wat betekent dit voor de inrichting van het onderwijs?
- Wat weten we over meertaligheid en waarom is het zo belangrijk dat we dit een plek geven?
2. Taalontwikkeling en meertaligheid in de praktijk
Deze bijeenkomst gaat het over de praktische toepassing van theoretische inzichten, het functioneel meertalig werken. Uitgangspunt is impliciet waar mogelijk, expliciet waar nodig. Daarbij draait het om drie belangrijke strategieën die richting geven aan het lesgeven in een meertalige context: interactie, taalsteun en de inzet van meertaligheid. De volgende vragen komen aan de orde:
- Waarom is interactie zo belangrijk en hoe geef je dat vorm in onderwijs aan nieuwkomers?
- Op welke manieren kun je taalsteun (scaffolding) aanbieden en welke middelen zet je daarbij in?
- Hoe geef je hierbij aandacht aan de thuistalen?
3. Sociaal-Emotioneel Leren
Aan de hand van internationale inzichten over het belang van Sociaal-Emotioneel Leren (SEL) onderzoeken we de betekenis ervan voor groepen leerlingen met een diversiteit aan ervaringen en etnische- en taalkundige achtergronden. We hanteren daarbij de volgende vragen:
- Wat is de betekenis van Sociaal-Emotioneel Leren (SEL) en welke vraagstukken liggen er binnen de school?
- Wat zijn de ondersteuningsbehoeften van de leerlingen en wat betekent dit voor de rol van de leraar?
- Welke leermiddelen kunnen ingezet worden bij de lessen SEL aan leerlingen met een vlucht- en/of migratieachtergrond en hoe betrekken we de ouders hierbij?
4. Trauma en Veerkracht
Door intensief onderzoek naar de impact van trauma is er de laatste jaren veel nieuwe kennis ontstaan. Naast het delen van deze nieuwe kennis richten we ons in deze bijeenkomst op de actieve rol van de school en de leraar in het ondersteunen van leerlingen met traumatische ervaringen. De volgende vragen staan daarbij centraal:
- Welke invloed hebben traumatische ervaringen op de ontwikkeling van leerlingen?
- Wat kan de leraar en wat kan de school doen om de veerkracht te vergroten?
- Hoe kunnen de school, ouders en externen samenwerken om de ondersteuning van leerlingen met trauma af te stemmen en elkaar daarin te versterken?
5. Ouderbetrokkenheid en/of culturele responsiviteit
Vanuit de wetenschap dat ouderbetrokkenheid een belangrijke bijdrage kan leveren aan de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen streven wij naar educatief partnerschap. Voor ouders van leerlingen met een vlucht- en/of migratieachtergrond is dit niet altijd een vanzelfsprekendheid. Tijdens deze bijeenkomst staan daarom de volgende vragen centraal:
- Hoe start je een samenwerkingsrelatie met ouders met een vlucht- en/of migratieachtergrond?
- Op welke wijze kun je met hen samenwerken ten gunste van de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van hun kind?
- Wat vraagt dit van de houding en de communicatie van de leraar?
* Het is ook mogelijk om de bijeenkomst geheel te wijden aan culturele responsiviteit in het onderwijs.
Het doel van de cursus is: theoretische achtergronden, handreikingen voor in de praktijk, kijk-, lees- en luistertips voor verdere verdieping.
Onderwijsvorm
Je volgt vijf bijeenkomsten van drie uur. Tijdens de bijeenkomsten leer je via:
- achterliggende theorieën;
- filmpjes over interventies;
- weblectures van specialisten;
- ervaringen van jezelf en de andere deelnemers;
- uitkomsten van recent onderzoek;
- artikelen uit vakbladen;
- voorbeelden van interventies en materialen die ingezet kunnen worden tijdens de lessen aan nieuwkomers.
Ook maken we tijdens de bijeenkomsten gebruik van dialogen, casussen, vragenlijsten en reflectie-instrumenten.
Toelating
Je kunt deelnemen aan deze cursus als je in bezit bent van een mbo- of hbo-diploma, gericht op pedagogiek, social work of onderwijs.
Docenten
De lessen worden verzorgd door hogeschooldocenten van het Seminarium voor Orthopedagogiek van Hogeschool Utrecht, die gespecialiseerd zijn in taalontwikkeling en meertaligheid, sociaal-emotioneel leren, trauma & veerkracht, cultureel responsief lesgeven en ouderbetrokkenheid.
Na deze opleiding
Wanneer je de post-bachelorcursus Begeleiden van nieuwkomers op school succesvol hebt afgerond, ontvang je een bewijs van deelname van Hogeschool Utrecht.
Overige informatie
Kosten
De post-bachelorcursus Begeleiden van nieuwkomers op school kost € 450, vrij van btw. Hier zijn de lesmaterialen bij inbegrepen. Wil je de cursus incompany aanbieden? Klik dan op de knop ‘stel een vraag’.
Lesdata online
11 januari 2023 De kern van taalontwikkeling en meertaligheid
18 januari 2023 Taalontwikkeling en meertaligheid in de praktijk
15 januari 2023 Sociaal-emotioneel leren (SEL)
1 februari 2023 Trauma & Veerkracht
8 februari 2023 Ouderbetrokkenheid & Culturele Responsiviteit
Lesdata Middelburg
11 januari 2023 De kern van taalontwikkeling en meertaligheid
18 januari 2023 Taalontwikkeling en meertaligheid in de praktijk
25 januari 2023 Sociaal-emotioneel leren (SEL)
1 februari 2023 Trauma & Veerkracht
8 februari 2023 Ouderbetrokkenheid & Culturele Responsiviteit
Relatie met de huidige werksituatie
In deze modules vindt voortdurend een wisselwerking plaats tussen de eigen praktijksituatie en theoretische inzichten. De analyses en uitwerkingen richten zich op het verbeteren van de eigen onderwijspraktijk.
Sociaal-Emotioneel Leren Thuis
Uit onderzoek blijkt dat de betrokkenheid van ouders bij het leren thuis positieve effecten heeft (Bakker, et al., 2013). Voor het sociaal-emotioneel leren geldt dat leraren en ouders elkaar kunnen versterken (Durlak et al., 2017). Daarom bieden we in verschillende talen emotiekaartjes aan en activiteiten voor sociaal emotioneel leren thuis.
